Een socialistische en democratische vakbond
Van bij de oprichting in 1898, koos het ABVV voor:
- solidariteit
- rechtvaardigheid
- gelijkheid
- democratie
Een democratische samenleving, waarbij de democratie verder reikt dan het politieke niveau, is voor het ABVV essentieel. Die democratie moet ook toegepast worden in het economische, sociale en culturele leven.
Bovendien willen we een humane samenleving. Eén die solidariteit (bij ons en overal elders in de wereld) en niet concurrentie en individualisme als basis neemt. Een maatschappij met optimale zorg en kansen voor werkenden en werklozen, jongeren en (brug)gepensioneerden, mannen en vrouwen, gezonde en zieke mensen, migranten en Belgen.
In die context is er dan ook geen ruimte voor racistisch en fascistisch getinte ideeën. Sterker nog, lidmaatschap van het ABVV is onverenigbaar met dat van extreemrechtse partijen en bewegingen. Dit staat klaar en duidelijk in de statuten van de organisatie.
Strijden voor onze rechten
Hoewel we het graag anders zouden zien, wordt de wereld vandaag gedomineerd door een kleine groep van superrijken. Tekenend zijn de cijfers waarmee Oxfam begin 2023 naar buiten kwam: Het Oxfam-'Survival of the Richest'-rapport onthult dat de rijkste 1 procent bijna twee derde van alle nieuwe rijkdom naar zich toe trekt. Rijkdom ter waarde van 42 biljoen dollar, dat sinds het pandemische jaar 2020 is gecreëerd. Dat is bijna twee keer zoveel geld als de onderste 99 procent van de wereldbevolking.. Vaak zijn de elite grootaandeelhouders van (multinationale) ondernemingen. Gedreven door winstmaximalisatie bepalen ze hoe onze economie ontwikkelt. Dit is de "natuurwet" van het kapitalisme. Technologie en automatisering worden ingezet voor zover het de winstgevendheid van hun bedrijven opdrijft. Dit zet maar al te vaak een neerwaartse druk op de lonen, doet ons langer werken, houdt innovatie op de werkvloer inzake veiligheid en gezondheid tegen, net als productiemethoden die ons leefmilieu ten goede komen.
Deze kapitalisten hebben bovendien maar al te vaak een "rechtstreekse" lijn met de politici, die dan ook rijkelijk beloond worden als ze beleidsdaden stellen die de winsten van de patroons opdrijven. Zo zorgt de systematische verlaging van belastingen op bedrijfswinsten, gecombineerd met de afbouw van de sociale (werkgevers)bijdragen op onze lonen, voor een continue afbraak van onze openbare diensten en voor tekorten in de sociale zekerheid.
De werkenden en hun gezinnen vinden in de politiek veel minder een gehoor voor hun verzuchtingen. Maar het is een feit dat de kapitalisten arbeidskrachten nodig hebben om winsten te kunnen genereren. Als individu staan we zwak, maar als we ons organiseren kunnen we als collectief wel degelijk de economische elite en de politici tot toegevingen dwingen die ons ten goede komen. De organisatie en vereniging van de werkende klasse is de fundamentele bestaansreden van het ABVV.
Via het sociaal overleg op nationaal vlak, in de sectoren en in de bedrijven kunnen we als vertegenwoordigers van om en bij de 1,5 miljoen arbeiders en bedienden concrete verbeteringen van loon- en arbeidsvoorwaarden bekomen.
Maar om doorbraken te forceren moeten we geregeld onze stem laten horen door massaal op straat te komen met betogingen, of door de productie stil te leggen met een staking. Een staking is de ultieme manier om politiek en patronaat te wijzen op hun plicht om ons een rechtvaardig deel van de productiviteitswinsten toe te kennen. Veel van onze rechten, zoals de jaarlijkse en betaalde vakantie, de sociale zekerheid, de automatische indexering van de lonen, het algemeen stemrecht... zijn afgedwongen via strijd. Niets is ons zomaar in de schoot geworpen. Daarom is het ABVV ook een strijdbare vakbond.
We zijn er zelfs van overtuigd dat de dagelijkse strijd voor concrete verbeteringen in onze leef- en werkomstandigheden op termijn ook de geldende kapitalistische machtsverhoudingen kan doorbreken, en de weg zal openen voor een rechtvaardiger samenleving.
Over de grenzen kijken
Het sociaal-economische bedrijf is al lang de landsgrenzen ontgroeid. Er is de eengemaakte Europese markt, waar vrij verkeer van goederen, diensten en mensen mogelijk is. Maar al te vaak zien we echter dat de Europese politici dit aangrijpen om multinationale ondernemingen te bevoordelen ten nadele van de werknemers. De Europese Unie (EU) zet ook systematisch landen onder druk om een neoliberaal besparingsbeleid te voeren opdat hun begrotingen op orde zouden blijven, wat de mogelijkheid om te investeringen in mensen en de samenleving beperkt.
Via het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) helpt het ABVV, met tal van andere middenveldorganisaties, mee aan een "sociaal front" dat de verzuchtingen van de meerderheid van de bevolking op de Europese agenda plaatst.
En dan is er ook de ‘globalisering’. Producten en diensten internationaliseren in snel tempo. De auto’s, de kledij, het speelgoed dat we aanschaffen, worden steeds meer elders geproduceerd. Denk maar aan het label ‘made in …’. Helaas gaan de meeste landen uit het Zuiden er niet op vooruit. De tegenstelling tussen de kop en de staart van het economisch peloton neemt zelfs toe. En de meedogenloze concurrentie zet ook onze eigen sociale verworvenheden onder druk. Er is dus wereldwijd werk aan de winkel.
Het ABVV stond dan ook mee aan de wieg van het IVV (het Internationaal Vakverbond), dat de twee vroegere koepels – het IVVV en het WVA - verenigt.
